Wat was, is en zal zijn

De boel bijeenhouden. Dat zag Job Cohen 25 jaar geleden als zijn grote opdracht toen hij in 2000 burgemeester van Amsterdam werd. Een kwarteeuw later lijkt de boel bijeenhouden me nog steeds de opdracht voor wie bestuurt, zowel lokaal als bovenlokaal. Meer dan ooit zelfs, in deze versnipperde en gepolariseerde wereld. Dit is een pleidooi om lokale besturen daarin een prominente rol te geven, vanuit het domein sociaal beleid en meer bijzonder in de strijd tegen armoede en ongelijke kansen. We beschikken daarvoor gelukkig over een aantal te ontwikkelen instrumenten die we niet eens ver hoeven te zoeken, want ze liggen vlakbij. Letterlijk.

Dit artikel schetst het sociaal werk in België van toen naar straks: vanaf de Wet van 1965 langsheen hardnekkige armoede, casuscomplexiteit en druk door digitalisering en administratieve ballast naar de noodzaak van een duurzame effectiviteit, preventie, geïntegreerde samenwerking en sterke lokale regie. Met focus op de cliënt. Waarbij nieuwe technologieën en het gebruik ervan de hulpverlener niet mogen afschrikken, maar moeten omarmd worden in ieders voordeel.

Sociale mobiliteit, de kans om je maatschappelijke positie te verbeteren, is essentieel voor een inclusieve samenleving. In Vlaanderen blijkt dat helaas nog vaak een illusie: afkomst, het opleidingsniveau van je ouders en zelfs de wijk waarin je opgroeit, wegen zwaarder dan talent of inzet. Het gevolg? Gefrustreerde burgers die het gevoel hebben dat hun ladder naar boven wankel of zelfs onvindbaar is. In dit artikel onderzoeken we waarom versnippering in beleid en aanpak die sociale mobiliteit in de weg staat, en hoe lokale besturen als cruciale spil toch het verschil kunnen maken.